Hayatı dolu dolu yaşamayı bilen İzmirlilerin kültürel özelliklerinden biri de bazı yiyeceklere verdikleri kendilerine has isimlerdir. Aynı yiyecek, Türkiye’nin başka bir yerinde farklı adla anılsa da İzmir’de özgün bir şekilde ifade edilir. İşte İzmir’de adı başka olan o lezzetlerden bazıları.
Türkiye’nin büyük kısmında “simit” olarak bilinen susamlı halka ekmek, İzmir’de “gevrek” olarak adlandırılır. Çünkü İzmir simidi, diğerlerine göre daha ince, çıtır ve piştikten sonra fırında tekrar kızartılır. Bu nedenle gerçekten çok daha gevrektir.
İzmirlilerin ay çekirdeğine verdiği özel isimdir: çiğdem. Şehirde yaşayanlar için bu çekirdeğin yenme şekli bile başkadır: “Çitlenir.” İzmir’de bir yaz akşamı, elinizde bir kese kağıdı dolusu çiğdemle sohbet etmek bir gelenektir.
Tüm Türkiye’nin “domates” dediği sebzeye İzmir’de kısaca “domat” denir. Hem söylemesi daha kolaydır hem de kulağa daha samimi gelir. Bu kullanım sadece İzmir değil, Ege'nin birçok yerinde de yaygındır.
İzmir’e özgü bu efsanevi sandviç, susamlı özel kumru ekmeğiyle yapılır ve içi bol malzemelidir: sucuk, salam, kaşar peyniri, domates, turşu… Türkiye’nin başka şehirlerinde de yapılır ama gerçek kumru, İzmir’de yenir.
Genellikle “Şam tatlısı” olarak bilinen şambali, irmik, yoğurt ve şekerle yapılan ve üzerine fıstık ya da kaymak eklenen bir tatlıdır. İzmir’in her köşesinde rastlayabileceğiniz bu şerbetli tatlı, özellikle sokak satıcılarıyla özdeşleşmiştir.
Ay çöreğini andırsa da İzmir pastanelerine has olan pastiç; tarçınlı, kuru üzümlü ve kakaolu iç harcıyla farklı bir lezzet sunar. Genellikle pastane vitrinlerinde sergilenen bu lezzet, kahveyle birlikte enfes gider.
Bergama yöresinden çıkan bu yemek, iri doğranmış patlıcanların domatesle pişirilmesiyle hazırlanır. Şakşuka ve imam bayıldıya benzese de, patlıcan çığırtma soğansız oluşu ve sade malzemeleriyle farklıdır. Bir gece buzdolabında dinlendikten sonra tadı çok daha güzelleşir.
İzmirlilerin yiyeceklere verdiği farklı adlar, kentin kültürel yapısının ve günlük yaşamındaki keyifli yaklaşımın da bir göstergesidir. Bu isimler, hem yerel halkın aidiyet duygusunu güçlendirir hem de İzmir’i ziyaret edenler için eğlenceli bir keşif deneyimi sunar.
"İzmir’de sadece lezzetler değil, onların isimleri de farklıdır."
İzmir’i daha yakından tanımak için bu özgün isimli lezzetleri tatmalı ve şehrin kültürünü damak tadınızla keşfetmelisiniz.